13/05/2025
Πρόσφατες νομοθεσίες οι οποίες επιτρέπουν σε ιδιωτικά πανεπιστήμια να ανοίξουν στην Ελλάδα αλλάζουν το τοπίο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας. Η Χριστίνα Γεωργάκη αναλύει όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε.
Τον Μάρτιο του 2024, η Βουλή των Ελλήνων ενέκρινε ένα νομοσχέδιο το οποίο επιτρέπει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, καθώς και παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων, με 159 ψήφους υπέρ. Δεδομένου ότι το άρθρο 16 του Συντάγματος απαγορεύει τη δημιουργία πανεπιστημίων από ιδιώτες, η απόφαση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αλλά οφείλουμε να αναρωτηθούμε, πώς θα ακμάσει η Ελλάδα χωρίς την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και παγκοσμίου ταλέντου; Πώς θα αναπτυχθούμε αν αγνοήσουμε τις ακαδημαϊκές φιλοδοξίες των συνανθρώπων μας;
Η Ελληνική Διασπορά
Για χρόνια, η Ελλάδα περιορίζεται από το υπερβολικά συγκεντρωτικό εκπαιδευτικό σύστημά της, όπου όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται από το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού. Η ψήφος υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων επετεύχθη μετά από χρόνια πίεσης και τακτικών παραπόνων από πιθανούς επενδυτές σχετικά με την έλλειψη ικανών επαγγελματιών στη χώρα, η οποία προκύπτει από ένα γραφειοκρατικό μοντέλο που δεν επιτρέπει την ανάπτυξη των σύγχρονων πεδίων εκπαίδευσης τα οποία είναι απαραίτητα στο σημερινό ανταγωνιστικό επαγγελματικό περιβάλλον. Η υποδοχή ιδιωτικών επενδύσεων στον τομέα όχι μόνο θα μειώσει τη γραφειοκρατία, αλλά θα τοποθετήσει την Ελλάδα στο ίδιο επίπεδο με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, δημιουργώντας έτσι, μια ακμάζουσα εκπαιδευτική ατμόσφαιρα, διευκολύνοντας την καινοτομία και παρέχοντας στους Έλληνες δεξιότητες απαραίτητες για το μέλλον.
Σύμφωνα με την UNESCO, αυτή τη στιγμή, 40,395 Έλληνες φοιτητές σπουδάζουν στο εξωτερικό, το υψηλότερο νούμερο, αναλογικά με τον πληθυσμό κάθε χώρας, ανάμεσα στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. Αλλά, γνωρίζοντας πως μόλις ένας στους τρεις Έλληνες φοιτητές εισέρχεται στο πανεπιστημιακό πρόγραμμα στην κορυφή των επιλογών του, αυτό δεν προκαλεί έκπληξη. Αλλάζοντας δραστικά την τριτοβάθμια εκπαίδευση, η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να διατηρήσει το ταλέντο της χώρας εντός συνόρων και να αναβαθμίσει το εργατικό δυναμικό της, είτε παρέχοντας περισσότερες πανεπιστημιακές θέσεις μέσω ιδιωτικών ιδρυμάτων, είτε επιτρέποντας στους φοιτητές να εγγραφούν σε ξένα πανεπιστήμια μέσω παραρτημάτων με έδρα την Ελλάδα.
Η υποδοχή ιδιωτικών επενδύσεων στον τομέα όχι μόνο θα μειώσει τη γραφειοκρατία, αλλά θα τοποθετήσει την Ελλάδα στο ίδιο επίπεδο με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης
Ακόμα, αναμένεται τα ιδρύματα να ενισχύσουν την ερευνητική παραγωγή, δεδομένου ότι σχεδόν οι μισοί Έλληνες κάτοχοι διδακτορικού στο εξωτερικό είναι ανοιχτοί στο ενδεχόμενο επιστροφής τους, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως δίοδος για αυτόν τον σκοπό. Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως αυτά τα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και θα αναζητήσουν τη λειτουργία εκτός της πρωτεύουσας, προσφέροντας δημόσια οφέλη, χωρίς να διευρύνουν τις υπάρχουσες ανισότητες. Συγκεκριμένα στην πόλη μου, τη Θεσσαλονίκη, το άνοιγμα νέων ιδρυμάτων θα επεκτείνει τον υπάρχων φοιτητικό πληθυσμό της πόλης, το οποίο στην πλειονότητά του προέρχεται από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, το μεγαλύτερο ίδρυμα στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια.
Διεθνείς Φοιτητές
Πριν από τη νέα νομοθεσία, τα ελληνικά πανεπιστήμια αντιμετώπιζαν σοβαρές προκλήσεις στην προσπάθειά τους να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη ζήτηση από ξένους αιτούντες. Το 2023, ένα ίδρυμα έλαβε 400 αιτήσεις εισαγωγής από διεθνείς φοιτητές, εκ των οποίων, μόλις οι 60 μετατράπηκαν σε εγγραφές με επιτυχία.
Υπολογίζεται πως στα επόμενα 5 χρόνια, 16,400 φοιτητές θα γίνουν δεκτοί, μερικοί εκ των οποίων ενδέχεται να παραμείνουν στη χώρα μετά την αποφοίτησή τους ενισχύοντας περαιτέρω την οικονομία. Επομένως, η αύξηση της χωρητικότητας μέσω ιδιωτικών πανεπιστημίων θα μπορούσε να επιτρέψει στην Ελλάδα να εξελιχθεί σε παγκόσμιο κέντρο διεθνούς εκπαίδευσης. Ένας ακμάζων κόμβος διαπολιτισμικής μάθησης που συμβάλλει σε μια ποικιλόμορφη κοινωνία.
Επιπλέον, πανεπιστημιακοί ηγέτες ορθώς υποδεικνύουν πως όχι μόνο θα αυξηθούν οι ευκαιρίες εκπαίδευσης στην Ελλάδα για φοιτητές από όλο τον κόσμο, αλλά θα ενισχυθούν και οι προσλήψεις εκπαιδευτικού προσωπικού από άλλες χώρες, εμπλουτίζοντας περαιτέρω την ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Οικονομική Ευημερία
Τουλάχιστον 25 διεθνώς αναγνωρισμένα πανεπιστήμια ετοιμάζονται να ανοίξουν τις πόρτες τους στην Ελλάδα και να προσφέρουν πτυχία και μεταπτυχιακά σε πόλεις όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Ανάμεσα σε αυτά τα κορυφαία ιδρύματα βρίσκονται τα Harvard, Yale, Columbia και Stanford από τις ΗΠΑ, καθώς και το γαλλικό Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου, το University College London από το Ηνωμένο Βασίλειο και το ETH Zurich της Ελβετίας. Τα εκπαιδευτικά τους προγράμματα εστιάζουν σε ακμάζουσες βιομηχανίες, όπως το IT.
Σύμφωνα με πρόσφατα στατιστικά, τα νέα μη κρατικά πανεπιστήμια, τα οποία αναμένεται να ξεκινήσουν τη λειτουργία τους το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026, ενδέχεται να επιφέρουν έσοδα €10.2 δισεκατομμυρίων για την οικονομία μέσα στα επόμενα 5 χρόνια, συμπεριλαμβανομένου €1.9 δισεκατομμυρίου σε κρατικά έσοδα, καθώς και 73,500 νέες θέσεις εργασίας. Καθώς ο αριθμός των ελλήνων αποφοίτων αυξάνεται, αυτό θα δημιουργήσει μακροπρόθεσμα οφέλη για την οικονομία, καθιστώντας την Ελλάδα ως μια κορυφαία τοποθεσία για ξένες άμεσες επενδύσεις, παροτρύνοντας επενδυτές να χρηματοδοτήσουν νέα εγχειρήματα σε διάφορες βιομηχανίες. Η κυβέρνηση διαθέτει επίσης κονδύλια, διευκολύνοντας έτσι, τη συνεργασία των ελληνικών πανεπιστημίων με αυτά τα νέα ιδρύματα, με σκοπό την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, εξισορροπώντας την ανάγκη για κρατική ενασχόληση και την ανάγκη για προσαρμογή σε έναν παγκοσμιοποιημένο, μοντέρνο κόσμο. Έχουν διατεθεί €62 εκατομμύρια για τη δημιουργία κοινών μεταπτυχιακών προγραμμάτων τα οποία είναι καινοτόμα, δεν διατίθενται από ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και οφείλουν να παρέχονται με όρους οι οποίοι είναι προσιτοί για όλη την κοινωνία, ανεξαρτήτως καταβολής διδάκτρων.
Το Μέλλον της Ελλάδας
Ένας κύριος στόχος της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας είναι να προσελκύσει επενδύσεις από το εξωτερικό και να ωθήσει την ανάπτυξη σε όλη τη χώρα. Ανοίγοντας τον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στις διεθνείς αγορές θα συνεισφέρει στην επίτευξη αυτού του στόχου. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια όχι μόνο θα συνεισφέρουν στην οικονομία της Ελλάδας, αλλά θα διαφοροποιήσουν την κοινωνία και θα αναβαθμίσουν τον πληθυσμό μας, καλλιεργώντας ταλέντο στα πλαίσια δυνατοτήτων που προσφέρει η Ελλάδα.
Αρθογραφεί η Χριστίνα Γεωργάκη – Αρχική δημοσίευση στο thepienews.com